بسته بندی مواد غذایی یکی از سادهترین و در عین حال مهمترین راهها برای حفظ سلامت آنهاست. برای بسته بندی از مواد غیر قابل نفوذ استفاده میکنند تا از آن در برابر عوامل خارجی محافظت کند. همچنین امروزه بسته بندی جای خود را در بازاریابی به خوبی باز کرده است و کمتر کالایی است که بدون بسته بندی مناسب عرضه شود.
بسته بندی مواد غذایی
بسته بندی روشی است که باعث سالم و تازه ماندن مواد غذایی میشود. ظاهر آن نیز باعث جذب مصرف کننده شده و فروش آن را بالا میبرد. همچنین انبار کردن و جا به جایی آن را آسانتر میکند. بسته بندی باید تا جای ممکن ساده باشد و هزینه زیادی صرف تولید آن نشود. در عین حال باید ویژگیهای اولیه بسته بندی را نیز داشته باشد. در زمینه بسته بندی مواد غذایی با موضوع مهمی به نام بهداشت نیز رو به رو هستیم. بهداشت در این زمینه از اهمیت بالایی برخوردار است و پروتکل سخت گیرانهتری نسبت به بسته بندی سایر محصولات دارد.
ویژگیهای بسته بندی
پیش از بررسی ویژگیهای بسته بندی، ابتدا باید با مشخصههای بسته بندی خوب آشنا شویم. یک بسته بندی مناسب باید ویژگیهای زیر را داشته باشد:
- قابلیت چاپ روی بسته بندی
- قابلیت دوخته شدن با استفاده از حرارت
- شکل پذیری با باد یا خلاء
- شفافیت
- عدم نفوذ پذیری در برابر عوامل خارجی
- جلوگیری از خروج رطوبت و بخار آب
- محافظت در برابر آسیبهای فیزیکی در هنگام انبارداری و فروش
- عدم استفاده از مواد سمی در بسته بندی
- به صرفه بودن مواد اولیه بسته بندی
مزیت بسته بندی
مزیتهای بسته بندی عبارتند از:
- حمل و نقل آسان
- افزایش ماندگاری محصول
- محافظت از محصول در برابر آسیبهای فیزیکی
- برند سازی و افزایش فروش
انواع بسته بندی مواد غذایی
برای هرکدام از انواع بسته بندی مواد غذایی، دستگاه مخصوصی وجود دارد. زیرا هر یک از مواد غذایی ویژگیهای منحصر به فردی دارد که باید با توجه به آن ویژگیها بسته بندی شود. در ادامه با انواع مختلف بسته بندی آشنا میشویم:
بسته بندی آسپتیک
این بسته بندی برای مواد استریل بسیار مناسب است. موادی مانند تخم مرغ، شیر، نوشیدنیهای طبیعی و سایر مواد غذایی فرآوری شده، را داخل این نوع بسته بندیها قرار میدهند. بستههای آسپتیک با ترکیبی از کاغذ، پلی اتیلن و آلومینیوم ساخته میشوند که دارای یک لایه داخلی محکم از پلی اتیلن هستند.
بسته بندی کاغذی
بسته بندی با کاغذ به دلیل داشتن قابلیت چاپ، انعطاف پذیری و قابلیت بازیافت طرفداران بسیاری پیداکرده است. اما این بسته بندیها یک ایراد بزرگ دارند که آن حساسیت بالا به رطوبت است.
بسته بندی با استفاده از سلفون
بسیاری از مواد غذایی مانند میوهها و گوشت و مرغ با استفاده از سلفون بسته بندی میشوند. این نوع بسته بندی با استفاده از دستگاه سلفون کش انجام میشود. سلفون مواد غذایی دارای منافذ ریزی است که قابلیت تنفس دارند و باعث میشوند که محصول ماندگاری بیشتری داشته باشد. همچنین به دلیل شفافیت بالای سلفون محصول داخل بسته بندی به خوبی قابل مشاهده است و مصرف کنندگان میتوانند پیش از خرید، از سلامت محصول اطمینان حاصل نمایند.
بسته بندی وکیوم
استفاده از دستگاه وکیوم امروز محبوبیت بسیاری پیداکرده و تبدیل به یکی از مدرنترین روشهای بسته بندی شده است. رطوبت و اکسیژن از جلمه مواردی هستند که باعث خرابی مواد غذایی میشوند. در این روش با استفاده از پمپ وکیوم، هوای داخل بسته بندی کاملا تخلیه میشود. بدین ترتیب عمر محصول افزایش مییابد. از دستگاه بسته بندی وکیوم برای بسته بندی انواع محصولات گوشتی به خصوص سوسیس و کالباس استفاده میشود.
بسته بندی با پاکت پلاستیک
از پاکتهای پلاستیکی برای بسته بندی محصولات مختلفی استفاده میشود. بدین صورت که محصول داخل پاکت پلاستیکی ریخته شده و دهانه آن با استفاده از حرارت دوخته میشود. برای این کار میتوان از دستگاه دوخت دستی، دستگاه دوخت ریلی و دستگاه دوخت پدالی استفاده نمود.
بسته بندی به وسیله شیشه
استفاده از بطریهای شیشهای یکی از قدیمیترین راههای بسته بندی است. مزیت شیشه این است که هیچ واکنشی با مواد غذایی نمیدهد و طعم و خواص آن را به خوبی حفظ میکند. همچنین بسته بندی با استفاده از شیشه کاملا بهداشتی است. از طرفی با توجه به شفافیت شیشه، قابلیت مشاهده محصول وجود دارد که باعث اعتماد مصرف کنندگان میشود. بطریهای شیشهای را میتوان با استفاده از دستگاه سیل القایی بسته بندی نمود.
بسته بندی با سینی
سینیهای پلاستیکی یا مقوایی که سطحی صاف دارند، برای نگهداشتن محصولات در بسته بندیها مورد استفاده قرار میگیرند. معمولا محصول داخل این سینیها قرارگرفته و روی آن یک لایه سلفون کشیده میشود. داخل این نوع بسته بندی نیز گوشت و یا دانههای گیاهی قرارداده میشود.
قوطی
یکی از روشهای بسیار مناسب برای بسته بندی، استفاده از قوطی است. بیشتر قوطیها از فلزات نازک ساخته میشوند که از مزیتهای آن میتوان به مقاومت بالا در برابر ضربه، دما و محافظت در برابر نفوذ مواد خارجی و همچنین حمل و نقل آسان اشاره نمود. این بسته بندی برای غذا، مرکبات، کمپوتها و… استفاده میشود.
سخن نهایی
مواد غذایی برای ماندگاری بیشتر نیاز به بسته بندی دارند. انواع مختلفی از بسته بندی مواد غذایی وجود دارد که شما باید بسته به ویژگیهای محصول خود بهترین نوع بسته بندی را برای آن استفاده نمایید. بسته بندیها فارغ از افزایش ماندگاری محصول، در برابر ضربهها و آسیبهای فیزیکی نیز از محصول محافظت میکند و باعث میشود جا به جایی و حمل و نقل آن نیز آسانتر شود.